Ukrayna İsmâil’de Mehmed Ağa Câmii
İsmâil Geçidi’nde Habeşî Mehmed Ağa Câmii Restitüsyon Denemesi
Günümüzde Ukrayna sınırları içinde kalan İsmâil (Izmail), Tuna deltasında Bucak kesiminde yer alan eski bir liman şehridir. Bu çalışmanın konusu olan Mehmed Ağa Câmii, 16. yüzyılda kurulmuş bir Osmanlı yerleşimi olan İsmâil’de günümüze ulaşabilen tek Türk yapısıdır. Tuna kenarında yer alan eserin bânîsi, kasabanın da kurucusu olan Dârüssaâde Ağası Habeşî Mehmed Ağa’dır.
1591’de inşâ edilen Mehmed Ağa Câmii, Rus işgâli sırasında (1810) minâresi tümüyle yıktırılıp mimârî özellikleri değiştirilerek Ortodoks kilisesine dönüştürülmüş, 1971’e kadar kilise olarak kullanılmıştır. 1971-73 arasında onarılmış, 9 Mayıs 1973’te düzenlenen törenle diorama müzesine çevrilmiş olup günümüzde de aynı işlevde kullanılmaktadır.
Mehmet Emin YILMAZ, İsmâil Geçidi’nde Habeşî Mehmed Ağa Câmii Restitüsyon Denemesi, International Journal of Turkology, Hollanda, Sayı 06/2000, s.18-37. [PDF]