Sokollu Mustafa Paşa’nın Budin’deki Câmileri ve Mescitleri
Mehmet Emin Yılmaz, “Sokollu Mustafa Paşa’nın Budin’deki Câmileri ve Mescitleri” IX. Uluslararası Тürkoloji Kongresi Bildiri Kitabı, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Yayınları, Türkistan, 2021, s.743-761.
ÖZ: Macaristan’da Osmanlı döneminde 1.290 Türk mimârî eserinin 306’sı Budin’de yer alıyordu. Bu mimari eserler içinde aded olarak en yüksek olanları câmi, mescid, tekke ve türbe gibi dinî yapılardı. Budin’de yer alan 67 câmi ve mescidden 5’inin bânîsi Budin’de 12 yıl Beylerbeyliği yapan meşhur Sokollu ailesinden Mustafa Paşa idi. Mustafa Paşa’nın 1579 tarihli vakfiyesi günümüze ulaşmış olup Topkapı Sarayı’nda muhafaza edilmektedir. Mustafa Paşa’nın Budin’de Tuna kenarındaki câmisi ve türbesi Mimar Sinan’ın eseridir. Osmanlı döneminden sonra bu câminin kitâbesi sökülerek Viyana’ya götürülmüştür. Mustafa Paşa’nın diğer câmisi ise günümüzde kilise olarak kullanılmaktadır. Mustafa Paşa’nın yaptırdığı mescitlerin hiçbiri günümüze ulaşmıştır.
Anahtar Kelimeler: Budin, Budapeşte, Sokollu, câmi, mescit, vakıf
ABSTRACT: In Hungary, there were 1290 Turkish architectural monuments discovered during the Ottoman period. 306 of these architectural monuments were located in Budin. Among these architectural monuments, the highest in quantity were religious buildings such as mosques, masjids, derwish lodges and tombs. The founder of 5 of the 67 mosques and masjids in Budin was Mustafa Pasha from the famous Sokollu family, who served as the Governor of Budin for 12 years. The foundation (waqfiye) charter of Mustafa Pasha, dated 1579, has survived and is preserved in the Topkapı Palace. Mustafa Pasha’s mosque and tomb on the banks of the Danube in Buda is the work of Mimar Sinan. After the Ottoman period, the inscription of this mosque was removed and taken to Vienna. Mustafa Pasha’s other mosque is used as a church today. None of the mosques built by Mustafa Pasha have survived to the present day.
Key Words: Buda, Budapest, Sokollu, mosque, masjid, waqf
|